ΠΑΙΧΝΙΔΙ: Ο ρόλος του στην ανάπτυξη του παιδιού

Γράφει η Καραγγελή Κυριακή – Μαρία

Δασκάλα

Παιχνίδι: Ο ρόλος του στην ανάπτυξη του παιδιού

Το παιχνίδι αποτελεί ενστικτώδη εκδήλωση της εσωτερικής έκφρασης του ανθρώπου. Μέσα από το παιχνίδι παρέχονται πολλές ευκαιρίες για εξερεύνηση και μάθηση σε διαφορετικούς τομείς της κοινωνικής και προσωπικής εξέλιξης.

Μέσω του παιχνιδιού το παιδί δοκιμάζει τις σωματικές του αντοχές , επικοινωνεί και κυρίως κοινωνικοποιείται.Το παιχνίδι βοηθά το παιδί να γίνει υπεύθυνο και να συνειδητοποιήσει ότι έχει διακαιώματα και υποχρεώσεις.Επίσης, μαθαίνει να κερδίζει , να χάνει και να διεκδικεί.Ανακαλύπτει τις δυνατότητες που έχουν άλλα παιδιά της ηλικίας του, μιμείται και βελτιώνεται.Επιπλέον, αναπτύσσει την έκφραση και την φαντασία καθώς και τη δεξιότητα της μνήμης.

Σε οποιαδήποτε κοινωνία, το παιχνίδι αποτελεί μια σταθερή αξία της παιδικής ηλικίας. Ο τρόπος που παίζει ένα παιδί φωτίζει πολλά στοιχεία της προσωπικότητάς του. Παρατηρώντας κάποιος τις αντιδράσεις ενός παιδιού στην ήττα, τη νίκη του σε ένα παιχνίδι καθώς και του τρόπου που αυτό διαχειρίζεται τα διάφορα θέματα που ανακύπτουν , μπορεί να εκμαιεύσει πολλές πληροφορίες για στάσεις και συμπεριφορες στη ζωή του παιδιού στην καθημερινότητά του ή στη μετέπειτα πορεία της ζωής του. Σύμφωνα με τον Freud το παιχνίδι αποτελεί έκφραση των κρυμμένων ψυχικών συγκρούσεων του παιδιού.

Ο ρόλος του παιχνιδιού ήταν πολύ σπουδαίος για την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών πολλών γενιών αφού αποτελεί τρόπο κοινωνικοποίησης, μάθησης, εξερεύνησης αλλά και αστείρευτη πηγή γέλιου, χαράς , αισιοδοξίας και ευτυχίας. Τα παιδιά αυθόρμητα ξεχύνονταν στους δρόμους και τις αυλές και έπαιζαν ακούραστα με λαμπερά μάτια και κατακόκκινα μάγουλα χωρίς να σκέφτονται τίποτε άλλο.

Η μορφή του παιχνιδιού σήμερα έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με αυτά που ξέρουμε έμεις από την παιδική μας ηλικία ή από αυτά που έχουμε ακούσει από τους γονείς μας. Τα σημερινά παιχνίδια είναι πολύ πιο ακριβά και φανταχτερά αλλά ενισχύουν την μοναχικότητα και την παθητικότητα. Τα περισσότερα παιδιά “παίζουν” κλεισμένα στα δωμάτιά τους κολλημένα μπροστά από οθόνες τηλεοράσεων και υπολογιστών.

Παρ΄όλα αυτά η παρούσα κατάσταση είναι εύκολα ανατρέψιμη. Στο σχολείο οι εκπαιδευτικοί μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να προτρέψουμε τα παιδιά να παίξουν παιχνίδια που έπαιζαν οι παλαιότερες γενιές. Παιχνίδια όπως το κρυφτό, το κυνηγητο, το κορόιδο, το σχοινάκι και τόσα άλλα θα γεμίσουν χαρά και δημιουργικότητα τους μικρούς μαθητές. Δίνοντας τέτοιου είδους ερεθίσματα από παραδοσιακά παιχνίδια , τα παιδιά θα θελήσουν να παίξουν και στο σπίτι με τα αδέρφια τους, τους φίλους τους ή ακόμη και με τους γονείς τους. Σ'αυτό το σημείο έρχεται ο καταλυτικός ρόλος του γονέα. Αν οι γονείς ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να παίξουν ομαδικά παιχνίδια σύντομα θα διαπιστώσουν πόσο ευτυχισμένα και χαρούμενα θα είναι τα παιδιά.

Στις μέρες μας, το ακριβό παιχνίδι έχει ταυτιστεί με το καλό παιχνίδι. Για τα παιδιά όμως, τους αποδέκτες όλων αυτών των παιχνιδιών, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οτιδήποτε εξάπτει τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την έκφρασή του είναι το ομορφότερο παιχνίδι. Εξάλλου, για τα παιδιά τα ομορφότερα πράγματα δεν είναι καν πράγματα! Όπως έλεγε η Αμερικανίδα αρθρογράφος Abigail Van Buren: “ Αν θέλεις τα παιδιά σου να μεγαλώσουν σωστά, να τους αφιερώνεις το διπλάσιο χρόνο και να τους δίνεις τα μισά λεφτά”.

Γιατί πραγματικά πλούσιος είναι εκείνος που τα παιδιά του τρέχουν στην αγκαλιά του όταν τα χέρια του είναι αδειανά!